Intrygujący program koncertu inaugurującego sezon artystyczny 2023/2024 w Filharmonii Narodowej przybierze formę spotkania wielkich klasyków. Choć mogłoby się wydawać, że twórczość Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego wciąż wyznacza obraz współczesnej muzyki polskiej, coraz częściej zalicza się ją do kanonu muzycznej przeszłości. Program rozpoczęcia nowego sezonu artystycznego przypomina o ważnych wydarzeniach związanych ze wspomnieniem tych trzech innowacyjnych kompozytorów: 110. rocznicy urodzin Lutosławskiego i 90. rocznicy urodzin Pendereckiego i Góreckiego. Również Ludwig van Beethoven w swoich czasach uchodził za rewolucjonistę (ale i ekscentryka), dla kolejnych zaś pokoleń stał się uosobieniem tego, co klasyczne (a dla wielu tego, co najlepsze). Burzliwa historia recepcji jego monumentalnej IX Symfonii d-moll dowodzi, że znaczenie danego dzieła nie jest nigdy określone raz na zawsze. Fascynowali się nią nie tylko muzycy i słuchacze o odmiennych upodobaniach, lecz także reprezentanci odmiennych opcji politycznych i wyznawcy skrajnych ideologii. Na swojej drodze napotkała zarówno nacjonalizm, jak i dający nadzieję uniwersalizm. Obecnie jeden z tematów finału Symfonii, uznanego przez część współczesnych Beethovenowi krytyków za przejaw ekstrawagancji, należy do najbardziej rozpoznawalnych melodii zachodniej kultury muzycznej i znany jest jako hymn Unii Europejskiej.

Bartłomiej Gembicki