Step op. 66 Zygmunta Noskowskiego, nawiązujący do Sienkiewiczowskiego Ogniem i mieczem, przedstawia pejzaż centralnej Ukrainy, pełen bezkresnych, otwartych przestrzeni, uparcie stawiających opór kolonializacji. Powstały w latach 1895–1897 poemat symfoniczny stanowi jeden z najważniejszych utworów tego gatunku w polskiej tradycji późnego romantyzmu. Noskowski nie tylko doskonale opanował harmonię znamienną dla neoromantyków, ale był też mistrzem instrumentacji. Umiejętnie uchwycił zarówno charakter stepowego ekosystemu, jak również podjął próbę ilustracji burzliwej historii tej krainy.

Skomponowany w 2006 roku przez ukraińskiego kompozytora Jewhena Stankowycza (ur. 1942) II Koncert skrzypcowy to utwór wypełniony tragizmem. Wykona go wybitny ukraiński skrzypek Dima Tkachenko, który już nie raz udowodnił, że potrafi wydobywać z instrumentu prawdziwie wzruszające brzmienie.

V Symfonii c-moll op. 67 Ludwiga van Beethovena, otwartej tematem „losu pukającego do drzwi”, nie można odmówić rozpoznawalności. Już po prawykonaniu w grudniu 1808 roku, w nieogrzewanym, chłodnym wnętrzu Theater an der Wien, utwór zyskał uznanie krytyków i słuchaczy. Pomimo grozy bijącej z barwy Beethovenowskiego brzmienia, Piąta mianowana została „symfonią zwycięstwa”, przezwyciężającą mroki i trudy ludzkiej egzystencji.
 

Jan Lech