pp...F!3: Specchio del mondo Filharmonia Narodowa

Przejdź do treści
pp...F!3: Specchio del mondo
La Morra, fot. Dirk Letsch

Około połowy XIV wieku dominujące wcześniej ośrodki muzyczne Italii – Mediolan oraz Werona – zaczęły tracić swoją pozycję na rzecz zyskującej na znaczeniu Florencji. Za najstarszego kompozytora związanego z tym miastem uważa się Gherardello da Firenze. Mimo, że był on osobą duchowną, do naszych czasów przetrwały głównie jego utwory świeckie. Za najważniejszego twórcę florenckiego trecenta badacze uznają jednak niewiele młodszego od Gherardella Francesca Landiniego, który w owym czasie był autorem największej liczby utworów powstałych w tym ośrodku. Co ciekawe, za życia znany był głównie nie jako kompozytor, lecz wybitny organista, pracujący we florenckim klasztorze Santa Trinita, a następnie w Bazylice San Lorenzo. W zachowanych źródłach muzycznych związanych z Landinim, nazwisko artysty często pojawiało się z adnotacją odnoszącą się do jego instrumentu. Zachwyt nad grą Francesca wyraził w 1389 roku prawnik i pisarz Giovanni Gherardo da Prato w swoim dziele Il Paradiso degli Alberti, opisującym ówczesną Florencję. Organetto towarzyszy Landiniemu nawet na portrecie nagrobnym. Być może wybitny talent wykonawczy i docenienie za życia były przyczyną, dla której do dziś zachowało się stosunkowo sporo jego dzieł. Są to jednak wyłącznie kompozycje świeckie.

 

Po prostu... Filharmonia! Projekt 3:

Zarówno epoki historyczne, jak i poszczególne ośrodki kulturalne kojarzone są często z wybranymi, wybitnymi jednostkami, będącymi reprezentantami sztuki tworzonej w danym miejscu i czasie. Spojrzenie wyłącznie z pespektywy jednostki zaburza nam jednak często pełnię obrazu ówczesnej artystycznej rzeczywistości. Dla barokowej Italii takim punktem odniesienia jest dziś z pewnością Antonio Vivaldi. Choć był wybitnym skrzypkiem, tworzył także utwory koncertujące nieprzeznaczone na instrumenty smyczkowe. Czynił tak również inny skrzypek, Georg Philipp Telemann, pozostający dziś w cieniu wywodzących się z Saksonii wielkich luminarzy baroku – Johanna Sebastiana Bacha i Georga Friedricha Händla. W przeciwieństwie do Vivaldiego, Telemann był multiinstrumentalistą, mającym doświadczenie również w grze na instrumentach dętych i klawiszowych.
Za symbol Florencji, jak i całej twórczości włoskiej okresu trecenta uznać można Francesca Landiniego. On także zachwycał współczesnych sobie słuchaczy kunsztem wykonawczym, specjalizując się w grze na organach. Najwybitniejszym znanym obecnie twórcą Rzeczpospolitej pierwszej połowy XV wieku był zaś Mikołaj z Radomia. O jego życiu wiadomo bardzo niewiele, z pewnością jednak powiązać go można z działalnością we wczesnojagiellońskim Krakowie.
 

Daniel Laskowski

 

Zamknij

Vojtěch Jakl

Czeski skrzypek barokowy, mieszkający w Bazylei, absolwent prestiżowej Schola Cantorum Basiliensis w klasie Amandine Beyer. Wcześniejsze wykształcenie muzyczne zdobył w Janáček Academy of Music and Performing Arts w Brnie pod kierunkiem Lenki Torgersen oraz w Konserwatorium Praskim, studiując u Dagmar Zárubovej i Jaroslava Foltýna. Podczas studiów uczestniczył w kursach mistrzowskich prowadzonych przez znanych muzyków, takich jak Leila Schayegh, Jörg-Andreas Bötticher, René Jacobs, Lenka Torgersen, Jana Semerádová, John Holloway, Lucy van Dael, Ton Koopman, Patrick Cohën-Akenine i inni.

Vojtěch Jakl aktywnie występuje w całej Europie na prestiżowych scenach i festiwalach, w tym Bachfest Leipzig, Festival Oude Muziek Utrecht, Salzburger Festspiele, Berliner Philharmonie, BOZAR (Palais des Beaux-Arts) Brussels, Praska Wiosna, Château de Versailles Spectacles, Resonanzen Festival Wien, London Early Music Festival, Kölner Philharmonie, Quincena Musical de San Sebastián, Festival de Torroella de Montgrí, Samstamala Gregoriana, Concentus Moraviae festival, Innsbrucker Hofmusik i wiele innych.

Współpracował z uznanymi dyrygentami, takimi jak Václav Luks, René Jacobs, Rudolf Lutz, Olivier Schneebeli oraz solistami, takimi jak Magdalena Kožená, Andreas Scholl, Philippe Jaroussky, Emöke Barath, Leila Schayegh, Xenia Löffler, Barbara Maria Willi, Hana Blažíková, Dagmar Šašková i inni.

Jest aktywnym członkiem zespołów, takich jak Collegium 1704, Collegium Marianum, Ensemble Inégal i Musica Florea. Jest również członkiem-założycielem bazylejskich zespołów Rýnský i B3 Ensemble. Oprócz gry na skrzypcach barokowych, specjalizuje się również w średniowiecznych fidelach i skrzypcach renesansowych jako członek zespołu La Morra i Ensemble Pampinea.

Przyczynił się do powstania wielu nagrań płytowych dla wytwórni, takich jak Pentatone, Accent, Prospero, Ramée, Glossa, Chateau de Versailles Spectacles, Supraphon, ARTA i innych. Jego zaangażowanie w muzykę dawną zostało docenione w kilku konkursach, w tym Biagio Marini Competition 2021 w Neuburgu, The London International Festival of Early Music Competition 2022, Da Vinci Young Sounds 2022 i Manhattan International Music Competition.

Latem 2024 roku planuje wydać swoją debiutancką solową płytę z pierwszym kompletnym nagraniem 12 Sonat skrzypcowych Ignazio Albertiniego dla włoskiej wytwórni Da Vinci Publishing.

Gra na skrzypcach wykonanych przez mistrza lutnictwa Ondřeja Marholda, w oparciu o modele Andrei Amatiego z około 1560 roku i Jacoba Stainera z 1679 roku.

[2024]